Nhu cầu sắt của phụ nữ mang thai tăng lên khoảng 2 – 8 lần so với người bình thường. Chính vì thế, bà bầu cần phải kết hợp giữa chế độ dinh dưỡng cùng với sử dụng thuốc/ viên uống chứa sắt. Tuy vậy, để ngăn ngừa hiện tượng dư thừa, cần bổ sung sắt cho bà bầu đúng cách. 

‍

1.Tầm quan trọng của chất sắt với bà bầu

Chất sắt là một trong những nguyên tố vi lượng thiết yếu đối với cơ thể. Vai trò chính của chất sắt là tham gia vào hoạt động sản sinh hemoglobin (một phân tử protein có trong hồng cầu). Hemoglobin đưa oxy vận chuyển tới phổi và các mô, tế bào khác trong cơ thể, sau đó vận chuyển CO2 (carbon dioxide) quay lại phổi. Ngoài ra, hemoglobin còn giúp duy trì hình thái bình thường của tế bào hồng cầu và hạn chế nguy cơ thiếu máu.

Không chỉ vậy, chất sắt còn tham gia vào hoạt động cấu tạo nhiều loại enzyme và đảm nhận chức năng miễn dịch. Với nhiều chức năng cần thiết đối với sức khỏe, sắt là nguyên tố vi lượng vô cùng thiết yếu với tất cả mọi đối tượng – đặc biệt là phụ nữ mang thai và cho con bú.

‍

Nhu cầu sắt tăng lên đáng kể trong giai đoạn mang thai và giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ. Bổ sung sắt vào thời điểm này có tác dụng tạo các tế bào thần kinh cho thai nhi, gia tăng sản xuất máu nuôi dưỡng bào thai và giúp bà bầu duy trì sức khỏe tốt. Trong thời gian mang thai, thể tích máu của mẹ bầu tăng lên 50% so với bình thường. Do đó, việc tăng cường bổ sung sắt là điều vô cùng thiết yếu.

‍

Thêm vào đó, sắt còn có công dụng tạo cảm giác ngon miệng, giảm thiểu tình trạng mệt mỏi, biếng ăn và suy giảm sức đề kháng. Mẹ bầu bị thiếu hụt sắt nặng có thể phải đối mặt với nhiều biến chứng thai kỳ như suy nhược cơ thể, băng huyết sau sinh, tăng rủi ro sinh non và nhiễm trùng hậu sản.

Bên cạnh đó, thiếu hụt sắt còn ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của thai nhi. Thực tế] cho thấy, mẹ bầu bị thiếu sắt nghiêm trọng có thể khiến bào thai bị suy dinh dưỡng, nhẹ cân, sinh non và ảnh hưởng đến chỉ số tăng trưởng trí tuệ, thể chất của trẻ về sau.

Theo thống kê, có khoảng 40 – 50% mẹ bầu bị thiếu sắt trong suốt thời kỳ mang thai. Đây là con số đáng lo ngại về tình hình sức khỏe của phụ nữ mang thai ở nước ta. Vì vậy, ngay khi nhận thấy các biểu hiện mang thai, bà bầu cần chủ động bổ sung sắt để nâng cao sức khỏe cho bản thân và giúp thai nhi phát triển thuận lợi.

2.Mẹ bầu nên bổ sung sắt vào tháng thứ mấy?

Nhu cầu sắt của phụ nữ trưởng thành dao động khoảng 15 mg/ ngày. Thế nhưng, khi mang thai, nhu cầu có thể tăng lên 2 – 8 lần tùy theo giai đoạn tăng trưởng của thai nhi. Theo các chuyên gia, nữ giới có thể bắt đầu bổ sung sắt trước và trong suốt thời kỳ mang thai để nâng cao đề kháng tốt và giảm thiểu hiện tượng thiếu máu trong thai kỳ.

‍

Trong 3 tháng đầu tiên, nhu cầu sắt của phụ nữ mang thai chưa thực sự cao. Vì vậy, chế độ dinh dưỡng có thể cung cấp đủ lượng sắt mà cơ thể cần. Thời điểm quan trọng để bổ sung chất sắt là từ tháng 4 đến tháng 6 thai kỳ. Đây là giai đoạn thai nhi tăng trưởng mạnh và cần hàm lượng sắt, khoáng chất cao. Vì vậy, mẹ bầu nên bắt đầu bổ sung sắt từ tháng 4 thai kỳ và nên duy trì thêm 3 – 6 tháng sau khi sinh.

Lưu ý: Lượng sắt có trong các loại thực phẩm và sản phẩm bổ sung chỉ được dung nạp một lượng nhỏ (khoảng 10 – 15%). Do đó, để cung cấp đủ sắt của cơ thể, cần hấp thụ nhiều gấp 7 – 10 lần so với nhu cầu thực tế.

3.Phụ nữ mang thai cần bao nhiêu sắt mỗi ngày?

Trước khi mang thai, nhu cầu sắt của nữ giới dao động khoảng 15mg. Mặc dù vậy khi có thai, nhu cầu sắt sẽ tăng cường đáng kể bởi lúc này, cơ thể mẹ cần nhiều sắt để điều hòa các hoạt động sống, đồng thời đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng của bào thai và giúp thai nhi tăng trưởng toàn diện.

Nhu cầu sắt cần thiết theo từng giai đoạn thai kỳ:

●Trong thời điểm mới mang thai, nhu cầu sắt rơi vào khoảng 30mg/ ngày

●Từ tháng thứ 4 trở đi, nên hấp thụ 60mg sắt/ ngày

●Đối với những trường hợp thiếu máu do sắt, mẹ bầu cần bổ sung từ 50 – 100 mg sắt/ ngày tùy thuộc vào tình hình sức khỏe

Trên thực tế, đã có nhiều trường hợp mẹ bầu bị thiếu sắt nặng do chế độ ăn uống nghèo nàn và không sử dụng các loại TPCN hay viên uống bổ sung. Với những trường hợp này, bác sĩ có thể chỉ định điều trị nội trú từ 2 – 3 tháng bằng cách bổ sung máu qua đường tĩnh mạch.

>>>Tìm hiểu thêm: https://penzu.com/p/fe016a86

‍

4.Hướng dẫn bổ sung sắt cho bà bầu đúng cách

Nhìn chung, sắt là một trong những vi chất dinh dưỡng quan trọng với sức khỏe của bà bầu. Cung cấp đủ sắt giúp cơ thể mẹ khỏe mạnh, giảm mệt mỏi, phòng ngừa thiếu máu và các biến chứng thai kỳ. Ngược lại, thiếu sắt không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn đe dọa đến sự phát triển của thai nhi. Dưới đây là một số cách bổ sung sắt cho mẹ bầu an toàn:

Bổ sung sắt cho mẹ bầu qua chế độ dinh dưỡng

Bổ sung chất sắt cho bà bầu qua chế độ ăn là biện pháp an toàn nhất. Sắt hiện diện trong nhiều loại thực phẩm. Mặc dù vậy, sắt có nguồn gốc từ động vật được chứng minh có khả năng hấp thu tốt hơn so với sắt có nguồn gốc từ thực vật. Nghiên cứu cho thấy, cơ thể chỉ dung nạp được 5 – 10% sắt từ các loại rau cải nhưng có thể hấp thu đến 10 – 15% sắt trong trứng, sữa và các loại thịt.

Vì vậy, bà bầu cần xem xét hàm lượng sắt cần bổ sung để đáp ứng được nhu cầu cần thiết. Thêm vào đó, nên lưu ý xây dựng chế độ dinh dưỡng cân đối để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cả mẹ và bé. Cách bổ sung sắt cho mẹ bầu qua chế độ dinh dưỡng:

●Các loại thực phẩm giàu sắt mẹ bầu nên bổ sung, bao gồm nghêu, hàu, thịt gia cầm, lòng đỏ trứng,tim, gan, thịt đỏ, ngũ cốc, trái cây khô, bí ngô, các loại đậu,…

●Ngoài ra nên kết hợp với các loại thực phẩm giàu folate và axit folic để tối ưu quá trình tạo hồng cầu. Các loại thực phẩm giàu axit folic và folate bà bầu nên bổ sung, bao gồm nước trái cây, trái cây tươi, ngũ cốc, mì ống, bánh mì, rau lá xanh đậm,…

●Đối với mẹ bầu bị thiếu máu, nên tiêu thụ thêm thực phẩm giàu vitamin B12 như thận, gan động vật, nghêu, cá ngừ, cá hồi, thịt bò, sữa, trứng,… để đẩy nhanh quá trình tái tạo hồng cầu.

‍

●Vitamin C được chứng minh giúp cơ thể hấp thu chất sắt nhanh hơn so với bình thường. Vì vậy, song song với việc bổ sung các loại thực phẩm giàu sắt, mẹ bầu nên tăng cường một số loại thực phẩm giàu vitamin C như ớt chuông, rau lá xanh, trái cây có múi, dâu tây, dưa hấu, lê, táo, nho,…

Trên thực tế, chế độ dinh dưỡng không thể đáp ứng được nhu cầu sắt của bà bầu – đặc biệt từ tháng 4 trở đi. Nguyên nhân là do lượng sắt có thể bị giảm thiểu trong quá trình chế biến, khả năng dung nạp kém,… Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo mẹ bầu nên kết hợp chế độ ăn uống cùng với sử dụng thuốc, viên uống bổ sung hoặc TPCN chứa sắt.

Cung cấp sắt bằng viên uống, TPCN

Nhu cầu sắt ở phụ nữ mang thai tăng lên đáng kể (khoảng 2 – 8 lần). Do đó, ngoài việc bổ sung các loại thực phẩm giàu chất sắt, bà bầu nên xem xét sử dụng một số viên uống và TPCN. Hiện nay trên thị trường xuất hiện khá nhiều sản phẩm bổ sung sắt cho bà bầu. Trong đó, gồm 2 loại chính:

●Sắt vô cơ (sắt sulfate)

●Sắt hữu cơ (sắt gluconate hoặc sắt fumarate)

Theo đó, sắt hữu cơ có khả năng hấp thu tốt và ít gây ra hiện tượng táo bón hơn so với sắt vô cơ. Ngoài ra, bà bầu cũng thể tìm mua các sản phẩm bổ sung chất sắt cùng với các dưỡng chất cần thiết như vitamin B9, vitamin B12, kẽm, mangan,…

‍

5.Những lưu ý khi bổ sung sắt cho bà bầu

Tuy đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của bà bầu và thai nhi nhưng bổ sung sắt không đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng. Do đó, trước khi bổ sung nguyên tố vi lượng này bằng các loại thực phẩm và viên uống, bà bầu cần chú ý một số vấn đề sau:

5.1 Mẹ bầu nên bổ sung sắt vào thời điểm nào?

Sắt được hấp thu ở dạ dày, hành tá tràng và chỉ một lượng nhỏ được hấp thu tại ruột non. Để sắt được hấp thu và chuyển hóa nhanh, bà bầu nên bổ sung sắt khi bụng đói (tốt nhất là trước khi ăn sáng 30 phút hoặc sau bữa sáng khoảng 2 giờ đồng hồ). Khi bụng đói, dạ dày sản xuất ra nhiều axit nên có tác dụng hấp thu chất sắt nhanh hơn so với lúc no.

‍

Hơn nữa, sáng sớm là lúc hàm lượng chất sắt trong cơ thể thấp nhất. Chính vì thế, nếu bổ sung vào thời gian này, lượng sắt được dung nạp sẽ cao hơn đáng kể so với những thời điểm khác trong ngày. Thêm vào đó, dùng sắt vào buổi chiều và tối muộn còn có thể gây nóng trong người, táo bón và dẫn tới hiện tượng mất ngủ.

>>>Tham khảo: https://suanaotot.com/chon-mua-sua-ba-bau-loai-nao-tot-va-de-uong-khong-ngan.html

5.2 Nguy cơ khi hấp thụ chất sắt quá liều

Thiếu sắt ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của cả bà bầu và thai nhi. Trong khi đó, tình trạng thừa sắt cũng gây ra không ít tác động xấu. Theo các chuyên gia, thừa sắt ở bà bầu có thể gây táo bón mãn tính, khó tiêu và làm tăng nguy cơ sinh non. Thậm chí một số bà bầu còn có thể bị đái tháo đường, bệnh cơ tim và tăng nguy cơ xơ gan do dùng sắt quá liều trong một thời dài. Chính vì thế, bà bầu cần tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng thuốc và viên uống bổ sung sắt.

Cần lưu ý: Cần phân biệt thừa sắt với một số phản ứng phụ của các viên uống bổ sung sắt. Các phản ứng không mong muốn khi dùng thuốc sắt bao gồm chán ăn, táo bón, phân có màu đen, khó chịu ở dạ dày, buồn nôn,…

6.Trường hợp không nên hấp thụ sắt dạng uống

Tất cả phụ nữ mang thai đều được khuyến khích sử dụng thuốc sắt để đáp ứng đầy đủ nhu cầu của cơ thể và thai nhi. Thế nhưng trong một số trường hợp, bà bầu không được sử dụng thuốc sắt để hạn chế các rủi ro và biến chứng nặng nề.

Các trường hợp cần hạn chế sử dụng thuốc sắt:

●Bà bầu bị hội chứng thiếu máu lưỡi liềm bẩm sinh

●Các trường hợp thiếu máu không do thiếu sắt như thiếu máu do nhiễm độc chì, thiếu máu do bệnh Thalassemia, suy tủy, thiếu máu tán huyết,…

Để đảm bảo an toàn, mẹ bầu chỉ nên sử dụng thuốc sắt khi có hướng dẫn của bác sĩ.

‍

7.Một số chú ý khác khi bổ sung sắt trong giai đoạn mang thai

Khi bổ sung sắt trong giai đoạn mang thai, mẹ bầu cũng nên lưu ý thêm một số vấn đề sau:

●Sắt là vi chất dinh dưỡng rất khó hấp thụ và phần lớn bị đào thải qua đường phân. Để tăng cường hấp thu và chuyển hóa sắt, bà bầu nên bổ sung sắt cùng với các loại nước ép trái cây giàu vitamin C như nước cam, nước ép bưởi,…

‍

●Tránh sử dụng thuốc sắt cùng với viên uống bổ sung canxi và những loại thực phẩm giàu canxi. Bởi canxi và sắt làm cản trở quá trình hấp thụ dưỡng chất của cơ thể. Theo các chuyên gia, nên bổ sung hai loại khoáng chất này cách nhau tối thiểu 2 giờ đồng hồ.

●Tác dụng phụ thường gặp nhất của thuốc sắt là táo bón và nóng trong người. Do đó trong quá trình sử dụng, bà bầu nên uống từ 2.5 – 3 lít nước, đồng thời tăng cường tiêu thụ rau xanh, các loại củ và trái cây.

●Trà, cà phê và rượu bia đều có thể tác động đến quá trình hấp thụ chất sắt ở dạ dày và hoành tá tràng. Để ngăn ngừa hiện tượng sắt bị đào thải, mẹ bầu cần tránh các loại thức uống này trong giai đoạn mang thai.

●Nhu cầu sắt của mỗi người thường không giống nhau. Do đó, bà bầu nên tìm gặp chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn về cách xây dựng chế độ ăn và chỉ dẫn cụ thể về liều lượng sắt cần bổ sung mỗi ngày.

●Trên thị trường có khá nhiều loại TPCN bổ sung sắt và các khoáng chất, vitamin thiết yếu. Tuy vậy, để đảm bảo an toàn, mẹ bầu nên tham vấn ý kiến của bác sĩ/ dược sĩ trước khi dùng. Tùy ý sử dụng có thể không đạt được hiệu quả như mong đợi hoặc thậm chí gây ra một số tác dụng phụ đáng tiếc.

Bài viết đã cung cấp chi tiết cách thức bổ sung sắt cho phụ nữ mang thai an toàn và hiệu quả. Thế nhưng, thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo. Để nâng cao sức khỏe, bà bầu nên tham khảo chuyên gia để được thăm khám và tư vấn chi tiết hơn.

>>>Nguồn tham khảo: https://suanaotot.com/huong-dan-bo-sung-sat-cho-me-bau-dung-cach-va-5-luu-y-can-biet.html

>>>Xem thêm:

https://identity.kde.org/index.php?r=people/view&uid=reviewsua

https://forums.bestbuy.com/t5/user/viewprofilepage/user-id/947216#

‍

‍